🟦 Her Fabrika Bir Kaledir: Nazilli Sümerbank’ın 86 Yıllık Hikayesi
✍️ Erol Altunoğlu – GÜNESAV KÖŞE
Tam 86 yıl önce, 9 Ekim 1937’de, Anadolu’nun kalbinde bir rüya gerçeğe dönüştü.
O rüyanın adı Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası idi.
Ve o rüyayı kuran kişi, “Her fabrika bir kaledir” diyen Mustafa Kemal Atatürk’tü.
Bugün geriye dönüp baktığımızda, bu sözün yalnızca bir ekonomik vizyon değil, aynı zamanda sosyal adaletin, üretim kültürünün ve insan merkezli kalkınmanın bir manifestosu olduğunu görüyoruz.
🌿 18 Ayda Bir Hayal Gerçek Oldu
1935’te temelleri atılan fabrika, sadece 18 ayda tamamlandı.
230 bin metrekarelik dev bir alanda yükselen bu tesis, sıradan bir üretim merkezi değildi.
Nazilli Basma Fabrikası, kendi enerjisini, kültürünü ve insanını üreten mini bir şehir gibiydi.
🏥 Sosyal Fabrika: Atatürk’ün Sessiz Devrimi
İçinde sadece makineler değil, hayatın tüm renkleri vardı.
İşçiler için bir hastane, çocuklar için bir okul, herkes için bir kültür merkezi ve spor kompleksi…
Kısacası, Nazilli Basma Fabrikası bir “iş yeri” değil, bir yaşam alanıydı.
Atatürk’ün “Sosyal Fabrika” anlayışı, bugün bile dünyada örnek gösterilebilecek kadar ileri bir modeldi.
Çünkü o, kalkınmanın yalnızca üretimle değil, mutlu, eğitimli ve sağlıklı insanlarla mümkün olacağını biliyordu.
⚙️ Bir Fabrikadan Fazlası
Nazilli Basma Fabrikası, Cumhuriyet’in yalnızca pamuk ipliğiyle değil, toplumsal dayanışmanın ve eşitliğin ipliğiyle dokunmuş bir eseriydi.
Ekonomik bağımsızlığın yanı sıra, kadın istihdamını, çocuk eğitimini ve kültürel gelişimi de destekliyordu.
📜 Bugün İçin Bir Hatırlatma
86 yıl sonra bile, Nazilli’den yükselen o fabrika düdüğü, bize hâlâ aynı şeyi söylüyor:
Üretim sadece makinelerle değil, insan onuruyla, akılla ve sevgiyle yapılır.
Atatürk’ün hayali;
bir milletin, emeğiyle hem kendi karnını hem de geleceğini doyurmasıydı.
Ve bugün, o fabrikanın yıldönümü, bize bir kez daha hatırlatıyor:
Sosyal devletin temeli, üretimdeki adalettir.
🔵 Dipnot:
Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası yalnızca bir endüstri mirası değil,
Türkiye’nin insanı merkeze alan kalkınma hikayesinin sembolüdür.
Unutmayalım:
Atatürk’ün vizyonu hâlâ rehberimizdir —
çünkü o sadece bir ülkeyi değil, bir yaşam felsefesini inşa etti.
Sağlıcakla Kalın.
