Türkiye, iklim değişikliği ile mücadelesinde önemli bir adım atarak İklim Kanunu'nu kabul etti. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde gelen bu yasa, 2053 yılına kadar Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmayı ve Yeşil Dönüşüm vizyonunu hukuki olarak güvence altına almayı amaçlıyor. Yeni düzenlemeler ile afetlere dayanıklı şehirler, yenilenebilir enerji kaynakları, tarım ve hayvancılık gibi alanlar çeşitli yasal korumalara sahip olacak.
UYUM SÜRESİ VE CUMHURBAŞKANI'NA VERİLEN YETKİLER
İklim Kanunu’na göre, ilgili tüm kurumlar ve kuruluşların hazırlıklarını 31 Aralık 2027 tarihine kadar tamamlamaları gerekecek. Cumhurbaşkanı ise bu süreyi 1 yıl uzatma yetkisine sahip. Böylece, kamu kurumları ve özel sektörde iklimle ilgili düzenlemelerin hayata geçirilmesi için daha fazla zaman tanınmış olacak.
İKLİM DİRENÇLİ TÜRKİYE HEDEFİ
İklim Kanunu’nun ana amacı, iklim krizi ile bağlantılı zararları en aza indirmek ve iklime dirençli şehirler inşa etmek. Ayrıca, sürdürülebilir bir yeşil büyümeyi teşvik etmek de hedefler arasında. Bu yasayla birlikte; biyoçeşitliliğin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, su ve gıda güvenliğinin sağlanması amaçlıyor. Bunun dışında, orman alanlarının artırılması ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla dışa bağımlılığın azaltılması yönünde adımlar atılması öngörülüyor.
TÜM SEKTÖRLERİ KAPSAYAN DÖNÜŞÜM
İklim Kanunu, çevresel sürdürülebilirliğin yanı sıra ekonomik ve yapısal dönüşümü de hedefliyor. Tarım, hayvancılık, şehirlerin altyapı çalışmaları ve enerji üretimi gibi birçok sektörde yeni standartlar öngörülüyor. Ayrıca sanayi, ulaşım ve su yönetimi gibi alanlarda da önemli değişiklikler yapılacak. Bu yenilikler, sektörel bazda doğaya dost uygulamaların benimsenmesini sağlayacak.
İL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KOORDİNASYON KURULU
Tüm illerde oluşacak İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu, valiliklerin öncülüğünde yerel iklim stratejileri ve eylem planları geliştirecek. Kurulların çalışmaları ile iklim politikalarına uyumlu planların hazırlanmasının son tarihi yine 31 Aralık 2027 olarak belirlenmiştir. Bu yapı, yerel düzeyde iklim değişikliği ile mücadelede etkinliğin artırılmasını sağlayacak.
AFET YÖNETİMİ VE ERKEN UYARI SİSTEMLERİ
İklim değişikliği kaynaklı afetlerin artışına karşı geliştirilmiş risk değerlendirme ve izleme sistemleri, erken uyarı mekanizmaları ve bütünleşik afet yönetimi uygulamaları hayata geçirilecek. Bu sistemler ile ülkede meydana gelen olumsuz doğa olaylarının yıkıcı etkilerini önceden tespit ederek gerekli önlemleri almak mümkün olacaktır. Amaç, afetlerden kaynaklanacak kayıpların en aza indirilmesidir.
EMİSYON TİCARET SİSTEMİ
İlk kez ulusal ölçekte devreye alınacak Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), sera gazı emisyonlarını daha maliyet etkin bir biçimde yönetmeye olanak tanıyacak. Sanayi alanındaki işletmelerin karbon salınımlarını azaltma yönünde teşvikler sunulacak ve bu süreçte yeni teknolojiler geliştirilerek karbon ayak izinin azaltılması hedeflenecek.
YEŞİL YATIRIMLARDA İKLİM ŞARTI
Yeni sistem ile Türkiye'de Yeşil Taksonomi adında bir denetim mekanizması oluşturulacak. Bu mekanizma, yatırım projelerinin çevresel uygunluğunu denetleyecek. Ayrıca, ithal ürünlerin karbon yoğunluklarının değerlendirilmesi amacıyla Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması da yürürlüğe girebilecek. Bu düzenlemeler, çevreci bir üretim anlayışını benimsemeyi teşvik edecek.
EĞİTİMDE İKLİM BİLİNCİ
Kanun ile birlikte eğitim müfredatlarına iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm konularında dersler eklenmesi planlanıyor. Ayrıca yeşil iş gücünün yetiştirilmesi ve toplumda farkındalık oluşturacak çeşitli kampanyaların düzenlenmesi hedefleniyor. Bu süreç, genç nesillerin iklim konusunda bilinçlenmesini sağlayacak.
SÜRDÜRÜLEBİLİR SU VE TOPRAK YÖNETİMİ
Su kaynaklarının etkin kullanımı ve sürdürülebilir yönetimi sağlanacak. Arazi tahripleri ve erozyon ile mücadelede yerel ve ulusal düzeyde rehabilitasyon projeleri gerçekleştirilecek. Ormanlar, meralar ve sulak alanların korunması da yasal olarak güvence altına alınacak.
YENİ TEKNOLOJİLERE DEVLET DESTEĞİ
Karbon yakalama teknolojileri, hidrojen üretimi ve yerli temiz enerji çözümlerinin geliştirilmesi teşvik edilecek. Bu kapsamda kamu, özel sektör ve üniversiteler arasında işbirliği ile araştırma merkezleri ve enstitüler kurulacak. Bu girişimler, teknolojik açıdan yenilikçi adımlar atılmasına imkan tanıyacak.
YAPTIRIMLAR VE CEZALAR
İklim Kanunu'na aykırı olarak hareket edenler için ciddi yaptırımlar öngörülüyor. Sera gazı raporlarını zamanında teslim etmeyenler için 500 bin ile 5 milyon TL arasında ceza uygulanacak. Ayrıca florlu gaz yasaklarını ihlal edenlere 2.5 milyon TL ceza ve 6 aya kadar belge kısıtlaması uygulanması planlanıyor.
YANLIŞ BİLGİLERİ DÜZELTME
Yanlış algılara karşı doğru bilgi verilmektedir. Karbon vergisi getirilmeyecek, sadece enerji yoğun sanayi tesisleri Emisyon Ticaret Sistemi kapsamındadır. Kömür ve petrol yasaklanmayacak, geçiş süreci ile temiz enerjinin teşvik edilmesi sağlanacak. İstihdamın azalacağına dair endişeler de yer almıyor; yeni iş alanları açılacaktır. Ek olarak, iklim değişikliğini reddedenlere herhangi bir ceza uygulanmayacağı gibi, tarım ve hayvancılığın yasaklanması gibi iddialar da doğru değildir. Tersine, organik ve sürdürülebilir üretim desteklenecek ve kişisel özgürlükler kısıtlanmayacak.
