Hızlı Köşe Dönme Kültürü ve Engellenen Adalet
Hepimizin etrafında şahit olduğu, hızlıca zengin olma veya yükselme yolları vardır. Bu yollar genellikle "rant" ve "çökme" mekanizmaları üzerine kuruludur. Basitçe söylemek gerekirse, birilerinin yasal olmayan veya etik olmayan yollarla haksız kazanç sağlaması, diğer herkesin adil bir pay almasına engel olur. Bu sistemler, toplumun adil gelir dağılımının önündeki en büyük engeldir.
Çünkü gelir, emek ve liyakatle değil, bağlantı ve manipülasyonla kazanılır. Bir kişinin, piyasa koşullarını veya kuralları kendi lehine değiştirerek haksız kazanç elde etmesidir. En bilinen örneği, imar değişikliğidir. Bir kişinin arazisinin değeri, siyasi bağlantılar sayesinde yapılan bir imar değişikliğiyle bir gecede katlanır. Bu kişi, herhangi bir üretim yapmadan veya topluma bir değer katmadan "köşeyi döner".
Bu, daha çok baskı veya içeriden bilgi ile bir değeri (örneğin bir ihaleyi, bir pozisyonu) ele geçirmeyi ifade eder. Bağlantısı nedeniyle terfi eden veya bir pozisyona getirilen kişi, o pozisyonu hak eden, daha liyakatli kişilerin hakkını gasp etmiş olur. Bu tür sistemlerle zengin olan ya da yükselen kişilerden, toplum yararına bir iş yapmalarını beklemek gerçekçi değildir. Çünkü onların başarı tanımı, kendi ceplerinin dolması üzerine kuruludur. Onlar için sistem, onlara hizmet ettiği sürece "doğru" çalışıyordur.
Bir kişinin aklında, "Nasıl daha çok imar değişikliği yaptırırım?" veya "Hangi bağlantıyı kullanarak daha yüksek bir pozisyona gelirim?" gibi sorular varsa, o kişi; Halkın İhtiyaçlarını göz ardı eder. Uzun Vadeli, Sürdürülebilir çözümler üretmek yerine, kısa vadeli, kişisel çıkar sağlayan kararlar alır. Sonuç olarak, rant ve çökme kültürü, toplumun kaynaklarını dar bir çevrede toplar ve dürüstçe çalışan, emek veren insanların hakkını elinden alır. Adaletli bir toplum, bu tür haksız kazanç yollarının tıkanmasıyla mümkündür.
